Hoe verhoudt ENSIA zich tot de AVG?
ENSIA en de AVG zijn beide regelgevingen die informatieveiligheid en privacy waarborgen, maar ze verschillen fundamenteel in doel en reikwijdte. ENSIA richt zich specifiek op gemeenten en uitvoeringsorganisaties in het sociaal domein en bouwt voort op de BIO-normen. De AVG is Europese privacywetgeving die voor alle organisaties geldt bij het verwerken van persoonsgegevens. Hoewel ENSIA niet in de plaats komt van de AVG, vullen beide regelgevingen elkaar aan en vormen samen een robuust beveiligingsraamwerk voor gemeenten.
Wat is het verschil tussen ENSIA en de AVG?
ENSIA en de AVG hebben elk een eigen focus en doelgroep. ENSIA staat voor Eenduidige Normatiek Single Information Audit en is specifiek ontwikkeld voor gemeenten en uitvoeringsorganisaties die werken in het sociaal domein. De regeling bouwt voort op de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) en richt zich primordeel op informatiebeveiliging bij systemen zoals DigiD en Suwinet. De AVG daarentegen is Europese wetgeving die sinds 25 mei 2018 geldt voor alle organisaties die persoonsgegevens verwerken, ongeacht de sector.
De kernverschillen tussen beide regelgevingen zijn helder te onderscheiden:
- Doel: ENSIA focust op informatiebeveiliging in het sociaal domein, terwijl de AVG zich richt op privacybescherming van persoonsgegevens
- Reikwijdte: ENSIA geldt voor gemeenten en uitvoeringsorganisaties, de AVG voor alle organisaties in Europa
- Basis: ENSIA bouwt voort op de BIO-normen, de AVG is autonome Europese wetgeving
- Verantwoording: ENSIA volgt de Planning & Control-cyclus met horizontale en verticale verantwoording, de AVG vereist aantoonbare compliance aan de Autoriteit Persoonsgegevens
- Frequentie: ENSIA vereist een jaarlijks assessment dat voor 1 mei moet zijn afgerond, AVG-compliance is een doorlopende verplichting
Het uitgangspunt van ENSIA is de single information single audit-gedachte. Dit betekent dat gemeenten maar één keer per jaar een zelfevaluatielijst invullen, die vervolgens wordt gebruikt voor zowel de gemeenteraad als voor diverse departementen. Deze efficiënte aanpak voorkomt dubbel werk bij verschillende verantwoordingslijnen.
Hoe vullen ENSIA en de AVG elkaar aan?
ENSIA en de AVG zijn complementaire regelgevingen die samen een stevige basis vormen voor informatieveiligheid en privacybescherming. ENSIA komt niet in de plaats van de AVG, maar stelt juist aanvullende eisen specifiek voor het sociaal domein. Waar de AVG zich richt op de rechtmatigheid van gegevensverwerking en de rechten van betrokkenen, legt ENSIA de nadruk op technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen bij systemen die bijzondere persoonsgegevens verwerken.
De overlap tussen beide regelgevingen is aanzienlijk en versterkt elkaar. ENSIA-compliance draagt direct bij aan het voldoen aan artikel 32 van de AVG, dat passende technische en organisatorische maatregelen vereist. Beveiligingsmaatregelen die voor ENSIA worden geïmplementeerd, ondersteunen tegelijkertijd de AVG-principes van integriteit, vertrouwelijkheid en beschikbaarheid.
Concrete overlappende beveiligingsgebieden zijn onder andere toegangscontrole en autorisatiebeheer, logging en audit trails voor traceerbaarheid, incidentmanagement en meldprocedures, en encryptie van persoonsgegevens bij opslag en uitwisseling. Organisaties moeten aan beide regelgevingen voldoen. Een ENSIA assessment controleert de beveiligingsnormen voor DigiD en Suwinet aansluitingen, terwijl AVG-compliance een bredere scope heeft die alle verwerkingen van persoonsgegevens omvat.
Welke privacyaspecten komen terug in ENSIA?
ENSIA bevat diverse privacygerelateerde elementen die rechtstreeks aansluiten bij AVG-vereisten. In het sociaal domein worden zeer privacygevoelige gegevens gebruikt, waaronder bijzondere persoonsgegevens over gezondheid, financiële situatie en sociale problematiek. De ENSIA-normen waarborgen dat deze gevoelige informatie adequaat wordt beschermd door specifieke beveiligingsmaatregelen.
De belangrijkste privacyaspecten binnen ENSIA zijn systematisch geordend:
- Dataclassificatie en bescherming: Heldere categorisering van persoonsgegevens naar gevoeligheid, met passende beveiligingsmaatregelen per categorie
- Logging en audit trails: Registratie van wie wanneer welke gegevens heeft geraadpleegd, essentieel voor accountability en detectie van ongeautoriseerde toegang
- Autorisatiebeheer: Strikte controle op wie toegang heeft tot welke gegevens, gebaseerd op functie en noodzaak
- Beveiliging van gegevensuitwisseling: Encryptie-eisen voor transport van persoonsgegevens tussen systemen en organisaties
- Toegangsbeveiliging: Technische maatregelen zoals tweefactorauthenticatie voor toegang tot gevoelige systemen
- Verwerkersovereenkomsten: Afspraken met leveranciers over het veilig verwerken van gemeentelijke gegevens
Deze ENSIA-normen helpen organisaties concreet bij het aantonen van passende technische en organisatorische maatregelen zoals vereist door artikel 32 AVG. Het jaarlijkse ENSIA assessment levert bovendien bewijsmateriaal dat gebruikt kan worden voor AVG-verantwoording richting de Autoriteit Persoonsgegevens.
Moet je naast een ENSIA assessment ook een AVG-audit uitvoeren?
ENSIA en AVG zijn verschillende compliance-verplichtingen die beide aandacht vereisen. Een ENSIA assessment richt zich op specifieke beveiligingsnormen voor DigiD en Suwinet aansluitingen binnen het sociaal domein. Een AVG-audit kijkt breder naar alle aspecten van privacywetgeving, inclusief rechtmatigheid van verwerking, informatieplichten aan betrokkenen, datalekprocedures en verwerkersovereenkomsten.
Het ENSIA assessment bestaat uit een jaarlijkse controle op alle DigiD aansluitingen en Suwinet koppelingen die de gemeente heeft. Veel gemeenten hebben bijvoorbeeld twee Suwinet aansluitingen: één voor de Participatiewet en één voor adresonderzoek door Burgerzaken. Deze controle moet voor 1 mei zijn afgerond en wordt jaarlijks herhaald volgens de gemeentelijke Planning & Control-cyclus.
Een AVG-audit omvat daarentegen een bredere scope met aandacht voor verwerkingsregisters en grondslag voor verwerking, privacy by design en by default principes, rechten van betrokkenen zoals inzage en verwijdering, datalekprocedures en meldingen, en de rol en taken van de functionaris gegevensbescherming. Organisaties hebben vaak baat bij een geïntegreerde aanpak waarbij beide assessments worden gecombineerd. Dit minimaliseert overlap, bespaart tijd en kosten, en zorgt voor een compleet beeld van informatieveiligheid en privacy.
De functionaris gegevensbescherming (FG) speelt een centrale rol bij AVG-compliance, terwijl gecertificeerde IT-auditors de ENSIA assessments uitvoeren. Beide functies moeten nauw samenwerken om een samenhangend beveiligings- en privacybeleid te waarborgen.
Hoe BKBO helpt met ENSIA en AVG-compliance
Wij ondersteunen organisaties bij het navigeren door zowel ENSIA- als AVG-vereisten met een geïntegreerde aanpak. Tijdens onze ENSIA assessments besteden we ook aandacht aan AVG-gerelateerde beveiligingsmaatregelen, zodat u een compleet beeld krijgt van uw compliance-status. Met meer dan 1.843 afgeronde audits sinds 2018 bij overheidsinstellingen begrijpen we de specifieke uitdagingen waar gemeenten tegenaan lopen.
Onze concrete ondersteuning omvat:
- Gecertificeerde expertise: Register IT-auditors met diepgaande kennis van zowel ENSIA als AVG-wetgeving
- Praktische aanbevelingen: Concrete verbetermaatregelen die beide regelgevingen adresseren en direct implementeerbaar zijn
- Gestandaardiseerde aanpak: Beproefde uitvoeringswijze met zelfevaluatie, zodat u moeiteloos uw situatie in kaart brengt
- Transparante prijzen: Vaste prijzen inclusief eventuele heraudits, zonder verborgen kosten of meerwerk
- Efficiënte planning: Assessments die aansluiten op de gemeentelijke Planning & Control-cyclus
- Overzichtelijke rapportage: Heldere bevindingen met concrete aanbevelingen en persoonlijke toelichting
Wij leggen uw bevindingen vast in een overzichtelijke rapportage die gebruikt kan worden voor zowel ENSIA-verantwoording als AVG-documentatie. Onze aanpak is gericht op leren en verbeteren, niet op langdurige adviestrajecten. We leggen uw compliance-situatie klip en klaar bloot en doen aanbevelingen zonder het belang om vervolgens in een uitgebreid adviestraject de zaak op te lossen.
Wilt u weten hoe uw organisatie ervoor staat met ENSIA en AVG-compliance? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over uw specifieke situatie en hoe wij u kunnen ondersteunen bij het voldoen aan beide regelgevingen.
ENSIA en de AVG zijn beide regelgevingen die informatieveiligheid en privacy waarborgen, maar ze verschillen fundamenteel in doel en reikwijdte. ENSIA richt zich specifiek op gemeenten en uitvoeringsorganisaties in het sociaal domein en bouwt voort op de BIO-normen. De AVG is Europese privacywetgeving die voor alle organisaties geldt bij het verwerken van persoonsgegevens. Hoewel ENSIA niet in de plaats komt van de AVG, vullen beide regelgevingen elkaar aan en vormen samen een robuust beveiligingsraamwerk voor gemeenten.
Wat is het verschil tussen ENSIA en de AVG?
ENSIA en de AVG hebben elk een eigen focus en doelgroep. ENSIA staat voor Eenduidige Normatiek Single Information Audit en is specifiek ontwikkeld voor gemeenten en uitvoeringsorganisaties die werken in het sociaal domein. De regeling bouwt voort op de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) en richt zich primordeel op informatiebeveiliging bij systemen zoals DigiD en Suwinet. De AVG daarentegen is Europese wetgeving die sinds 25 mei 2018 geldt voor alle organisaties die persoonsgegevens verwerken, ongeacht de sector.
De kernverschillen tussen beide regelgevingen zijn helder te onderscheiden:
- Doel: ENSIA focust op informatiebeveiliging in het sociaal domein, terwijl de AVG zich richt op privacybescherming van persoonsgegevens
- Reikwijdte: ENSIA geldt voor gemeenten en uitvoeringsorganisaties, de AVG voor alle organisaties in Europa
- Basis: ENSIA bouwt voort op de BIO-normen, de AVG is autonome Europese wetgeving
- Verantwoording: ENSIA volgt de Planning & Control-cyclus met horizontale en verticale verantwoording, de AVG vereist aantoonbare compliance aan de Autoriteit Persoonsgegevens
- Frequentie: ENSIA vereist een jaarlijks assessment dat voor 1 mei moet zijn afgerond, AVG-compliance is een doorlopende verplichting
Het uitgangspunt van ENSIA is de single information single audit-gedachte. Dit betekent dat gemeenten maar één keer per jaar een zelfevaluatielijst invullen, die vervolgens wordt gebruikt voor zowel de gemeenteraad als voor diverse departementen. Deze efficiënte aanpak voorkomt dubbel werk bij verschillende verantwoordingslijnen.
Hoe vullen ENSIA en de AVG elkaar aan?
ENSIA en de AVG zijn complementaire regelgevingen die samen een stevige basis vormen voor informatieveiligheid en privacybescherming. ENSIA komt niet in de plaats van de AVG, maar stelt juist aanvullende eisen specifiek voor het sociaal domein. Waar de AVG zich richt op de rechtmatigheid van gegevensverwerking en de rechten van betrokkenen, legt ENSIA de nadruk op technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen bij systemen die bijzondere persoonsgegevens verwerken.
De overlap tussen beide regelgevingen is aanzienlijk en versterkt elkaar. ENSIA-compliance draagt direct bij aan het voldoen aan artikel 32 van de AVG, dat passende technische en organisatorische maatregelen vereist. Beveiligingsmaatregelen die voor ENSIA worden geïmplementeerd, ondersteunen tegelijkertijd de AVG-principes van integriteit, vertrouwelijkheid en beschikbaarheid.
Concrete overlappende beveiligingsgebieden zijn onder andere toegangscontrole en autorisatiebeheer, logging en audit trails voor traceerbaarheid, incidentmanagement en meldprocedures, en encryptie van persoonsgegevens bij opslag en uitwisseling. Organisaties moeten aan beide regelgevingen voldoen. Een ENSIA assessment controleert de beveiligingsnormen voor DigiD en Suwinet aansluitingen, terwijl AVG-compliance een bredere scope heeft die alle verwerkingen van persoonsgegevens omvat.
Welke privacyaspecten komen terug in ENSIA?
ENSIA bevat diverse privacygerelateerde elementen die rechtstreeks aansluiten bij AVG-vereisten. In het sociaal domein worden zeer privacygevoelige gegevens gebruikt, waaronder bijzondere persoonsgegevens over gezondheid, financiële situatie en sociale problematiek. De ENSIA-normen waarborgen dat deze gevoelige informatie adequaat wordt beschermd door specifieke beveiligingsmaatregelen.
De belangrijkste privacyaspecten binnen ENSIA zijn systematisch geordend:
- Dataclassificatie en bescherming: Heldere categorisering van persoonsgegevens naar gevoeligheid, met passende beveiligingsmaatregelen per categorie
- Logging en audit trails: Registratie van wie wanneer welke gegevens heeft geraadpleegd, essentieel voor accountability en detectie van ongeautoriseerde toegang
- Autorisatiebeheer: Strikte controle op wie toegang heeft tot welke gegevens, gebaseerd op functie en noodzaak
- Beveiliging van gegevensuitwisseling: Encryptie-eisen voor transport van persoonsgegevens tussen systemen en organisaties
- Toegangsbeveiliging: Technische maatregelen zoals tweefactorauthenticatie voor toegang tot gevoelige systemen
- Verwerkersovereenkomsten: Afspraken met leveranciers over het veilig verwerken van gemeentelijke gegevens
Deze ENSIA-normen helpen organisaties concreet bij het aantonen van passende technische en organisatorische maatregelen zoals vereist door artikel 32 AVG. Het jaarlijkse ENSIA assessment levert bovendien bewijsmateriaal dat gebruikt kan worden voor AVG-verantwoording richting de Autoriteit Persoonsgegevens.
Moet je naast een ENSIA assessment ook een AVG-audit uitvoeren?
ENSIA en AVG zijn verschillende compliance-verplichtingen die beide aandacht vereisen. Een ENSIA assessment richt zich op specifieke beveiligingsnormen voor DigiD en Suwinet aansluitingen binnen het sociaal domein. Een AVG-audit kijkt breder naar alle aspecten van privacywetgeving, inclusief rechtmatigheid van verwerking, informatieplichten aan betrokkenen, datalekprocedures en verwerkersovereenkomsten.
Het ENSIA assessment bestaat uit een jaarlijkse controle op alle DigiD aansluitingen en Suwinet koppelingen die de gemeente heeft. Veel gemeenten hebben bijvoorbeeld twee Suwinet aansluitingen: één voor de Participatiewet en één voor adresonderzoek door Burgerzaken. Deze controle moet voor 1 mei zijn afgerond en wordt jaarlijks herhaald volgens de gemeentelijke Planning & Control-cyclus.
Een AVG-audit omvat daarentegen een bredere scope met aandacht voor verwerkingsregisters en grondslag voor verwerking, privacy by design en by default principes, rechten van betrokkenen zoals inzage en verwijdering, datalekprocedures en meldingen, en de rol en taken van de functionaris gegevensbescherming. Organisaties hebben vaak baat bij een geïntegreerde aanpak waarbij beide assessments worden gecombineerd. Dit minimaliseert overlap, bespaart tijd en kosten, en zorgt voor een compleet beeld van informatieveiligheid en privacy.
De functionaris gegevensbescherming (FG) speelt een centrale rol bij AVG-compliance, terwijl gecertificeerde IT-auditors de ENSIA assessments uitvoeren. Beide functies moeten nauw samenwerken om een samenhangend beveiligings- en privacybeleid te waarborgen.
Hoe BKBO helpt met ENSIA en AVG-compliance
Wij ondersteunen organisaties bij het navigeren door zowel ENSIA- als AVG-vereisten met een geïntegreerde aanpak. Tijdens onze ENSIA assessments besteden we ook aandacht aan AVG-gerelateerde beveiligingsmaatregelen, zodat u een compleet beeld krijgt van uw compliance-status. Met meer dan 1.843 afgeronde audits sinds 2018 bij overheidsinstellingen begrijpen we de specifieke uitdagingen waar gemeenten tegenaan lopen.
Onze concrete ondersteuning omvat:
- Gecertificeerde expertise: Register IT-auditors met diepgaande kennis van zowel ENSIA als AVG-wetgeving
- Praktische aanbevelingen: Concrete verbetermaatregelen die beide regelgevingen adresseren en direct implementeerbaar zijn
- Gestandaardiseerde aanpak: Beproefde uitvoeringswijze met zelfevaluatie, zodat u moeiteloos uw situatie in kaart brengt
- Transparante prijzen: Vaste prijzen inclusief eventuele heraudits, zonder verborgen kosten of meerwerk
- Efficiënte planning: Assessments die aansluiten op de gemeentelijke Planning & Control-cyclus
- Overzichtelijke rapportage: Heldere bevindingen met concrete aanbevelingen en persoonlijke toelichting
Wij leggen uw bevindingen vast in een overzichtelijke rapportage die gebruikt kan worden voor zowel ENSIA-verantwoording als AVG-documentatie. Onze aanpak is gericht op leren en verbeteren, niet op langdurige adviestrajecten. We leggen uw compliance-situatie klip en klaar bloot en doen aanbevelingen zonder het belang om vervolgens in een uitgebreid adviestraject de zaak op te lossen.
Wilt u weten hoe uw organisatie ervoor staat met ENSIA en AVG-compliance? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over uw specifieke situatie en hoe wij u kunnen ondersteunen bij het voldoen aan beide regelgevingen.