Wat doe je tijdens een audit?
Een IT-audit is een systematisch onderzoek naar de informatiebeveiliging en IT-processen van je organisatie. Tijdens de audit beoordeelt een auditor de beveiliging, controleert documentatie, voert interviews en test technische systemen. Het doel is om risico’s te identificeren en concrete aanbevelingen te geven voor verbetering van je informatiebeveiliging. Deze gids beantwoordt de belangrijkste vragen over wat er tijdens een IT-audit gebeurt en hoe je je daar goed op voorberedt.
Wat gebeurt er precies tijdens een IT-audit?
Tijdens een IT-audit beoordeelt een auditor de organisatie, governance, het applicatielandschap en de IT-infrastructuur van je organisatie. Dit gebeurt door documentenonderzoek, interviews met medewerkers, analyse van systemen en controle van beveiligingsmaatregelen. De auditor bekijkt of je organisatie voldoet aan relevante wet- en regelgeving en stelt vast waar verbeteringen nodig zijn.
Het proces begint met een documentenreview waarbij de auditor je beveiligingsbeleid, procedures en technische documentatie bestudeert. Hierbij wordt gekeken of je organisatie beschikt over actuele en volledige documentatie die aansluit bij de geldende normen.
Vervolgens voert de auditor interviews uit met verschillende medewerkers. Deze gesprekken geven inzicht in hoe processen in de praktijk werken en of medewerkers bekend zijn met de beveiligingsprocedures. De auditor spreekt met zowel IT-medewerkers als eindgebruikers om een compleet beeld te krijgen.
Ook worden technische controles uitgevoerd waarbij systemen, netwerken en databases kritisch worden geanalyseerd. Dit kan bestaan uit het controleren van toegangsrechten, het beoordelen van logbestanden en het uitvoeren van kwetsbaarhedenscans. Deze technische beoordeling geeft inzicht in de daadwerkelijke beveiliging van je IT-omgeving.
De audit wordt afgesloten met een rapportage waarin alle bevindingen overzichtelijk worden gepresenteerd. De auditor doet concrete aanbevelingen om geconstateerde tekortkomingen op te heffen en de informatiebeveiliging te verbeteren.
Hoe bereid je je voor op een audit?
Goede voorbereiding bepaalt voor een groot deel het succes van een IT-audit. Door vooraf de juiste stappen te zetten, voorkom je verrassingen en zorg je dat de audit soepel verloopt. Adequate voorbereiding bespaart tijd, voorkomt onnodige bevindingen en helpt je om maximale waarde uit de audit te halen.
Volg deze stappen voor een effectieve auditoorbereiding:
- Documentatie verzamelen – Zorg dat alle relevante beleidsdocumenten, procedures en technische handleidingen actueel en compleet zijn. Leg deze overzichtelijk klaar voor de auditor.
- Toegang regelen – Organiseer tijdig de benodigde toegangsrechten voor de auditor tot systemen, netwerken en relevante locaties. Stem af welke systemen gecontroleerd gaan worden.
- Stakeholders informeren – Breng betrokken medewerkers op de hoogte van de audit. Geef aan wat er van hen verwacht wordt en wanneer interviews plaatsvinden.
- Bewijs verzamelen – Maak een overzicht van bewijs dat aantoont dat beveiligingsmaatregelen daadwerkelijk worden toegepast, zoals logbestanden, screenshots en testresultaten.
- Zelfonderzoek uitvoeren – Voer vooraf een interne check uit met een vragenlijst. Hierdoor breng je eenvoudig je eigen situatie overzichtelijk in kaart en kun je eventuele hiaten alvast aanpakken.
- Contactpersoon aanwijzen – Wijs een vaste contactpersoon aan die de auditor kan ondersteunen met vragen en het regelen van afspraken.
Deze systematische aanpak zorgt ervoor dat je organisatie goed voorbereid de audit ingaat en dat de auditor efficiënt zijn werk kan doen.
Welke documenten en informatie moet je aanleveren tijdens een audit?
De benodigde documentatie hangt af van het type audit, maar er is een standaardset aan documenten die bij vrijwel elke IT-audit wordt opgevraagd. Deze documentatie vormt de basis voor de beoordeling van je informatiebeveiliging en complianceniveau.
Voor een volledige audit lever je de volgende categorieën aan:
- Beleidsdocumenten – Informatiebeveiligingsbeleid, privacybeleid, toegangsbeleid en acceptabel gebruik van IT-middelen. Deze documenten tonen het strategische kader waarbinnen je organisatie werkt.
- Procedures en werkinstructies – Gedetailleerde beschrijvingen van beveiligingsprocessen zoals wachtwoordbeheer, incidentafhandeling, back-upprocedures en wijzigingsbeheer.
- Technische documentatie – Netwerkdiagrammen, systeemconfiguraties, applicatielijsten en beschrijvingen van de IT-infrastructuur. Dit geeft inzicht in de technische opbouw van je omgeving.
- Risicoanalyses – Uitgevoerde risicobeoordelingen, Business Impact Analyses (BIA) en beveiligingsrisicoanalyses die aantonen dat je bewust omgaat met informatierisico’s.
- Logbestanden en rapportages – Toegangsloggen, incidentrapportages, testresultaten en managementrapportages die de werking van beveiligingsmaatregelen aantonen.
- Contracten en afspraken – Verwerkersovereenkomsten met leveranciers, dienstverleningsovereenkomsten (SLA’s) en afspraken over informatiebeveiliging met externe partijen.
- Bewijs van bewustzijn – Trainingsregistraties, aanwezigheidslijsten van beveiligingstrainingen en communicatie over informatiebeveiliging naar medewerkers.
Bij specifieke audits zoals een ENSIA assessment zijn aanvullende documenten nodig die betrekking hebben op de aansluiting op het Suwinet en de verwerking van persoonsgegevens uit gemeentelijke basisadministraties.
Wat is het verschil tussen een documentreview en een technische controle?
Een IT-audit bestaat uit twee complementaire benaderingen die samen een volledig beeld geven van je informatiebeveiliging. De documentreview richt zich op de opzet van je beveiligingsmaatregelen, terwijl de technische controle de daadwerkelijke werking en effectiviteit beoordeelt.
Bij een documentreview beoordeelt de auditor het papieren fundament van je beveiliging. Dit omvat het bestuderen van beleidsdocumenten, procedures en risicoanalyses. De auditor controleert of je organisatie beschikt over een samenhangend stelsel van beheersmaatregelen en of deze voldoen aan de toepasselijke normen. Deze beoordeling geeft antwoord op de vraag: zijn de juiste afspraken gemaakt en gedocumenteerd?
De technische controle gaat een stap verder door te onderzoeken of de gedocumenteerde maatregelen ook daadwerkelijk zijn geïmplementeerd en effectief werken. Hierbij voert de auditor praktische tests uit op systemen, controleert configuraties, analyseert logbestanden en beoordeelt toegangsrechten. Bij een grondige technische controle kunnen ook penetratietests en kwetsbaarhedenscans worden uitgevoerd om de weerbaarheid van systemen te testen.
Beide onderdelen zijn essentieel omdat goede documentatie zonder correcte implementatie weinig waarde heeft, terwijl effectieve technische maatregelen zonder documentatie niet aantoonbaar en niet overdraagbaar zijn. Een volledige IT-audit combineert beide benaderingen om zowel de opzet, het bestaan als de werking van beveiligingsmaatregelen te beoordelen.
Hoe lang duurt een gemiddelde IT-audit en welke fasen doorloop je?
De duur van een IT-audit varieert afhankelijk van de scope, de omvang van je organisatie en het type audit. Een standaard audit voor een middelgrote overheidsorganisatie duurt gemiddeld vier tot zes weken van start tot definitieve rapportage. Grotere of complexere audits kunnen langer duren, terwijl gerichte assessments soms in twee tot drie weken afgerond kunnen worden.
Een IT-audit doorloopt de volgende fasen:
- Intake en scoping – De auditor bespreekt met je organisatie wat er onderzocht wordt, welke systemen en processen binnen scope vallen en wat de planning is. Er worden afspraken gemaakt over toegang en beschikbaarheid van medewerkers.
- Voorbereiding – Je organisatie verzamelt de benodigde documentatie en regelt toegang voor de auditor. De auditor bereidt de audit voor door relevante normen en eerdere rapportages te bestuderen.
- Uitvoering – Dit is de intensieve fase waarin de auditor documentenonderzoek uitvoert, interviews houdt en technische controles uitvoert. Deze fase duurt meestal één tot twee weken, afhankelijk van de scope.
- Bespreking bevindingen – Na de uitvoering vindt een globale terugkoppeling plaats waarbij de auditor de belangrijkste bevindingen deelt. Dit geeft je de gelegenheid om feitelijke onjuistheden te corrigeren.
- Conceptrapportage – De auditor stelt een conceptrapport op met alle bevindingen en aanbevelingen. Dit rapport wordt met je besproken in een afsluitend gesprek.
- Managementreactie – Je organisatie krijgt de gelegenheid om te reageren op de bevindingen en aan te geven welke maatregelen je gaat nemen.
- Definitieve rapportage – Na verwerking van eventuele opmerkingen en de managementreactie wordt het rapport definitief gemaakt en opgeleverd.
De planning wordt mede bepaald door de beschikbaarheid van medewerkers voor interviews en de snelheid waarmee documentatie wordt aangeleverd. Goede voorbereiding kan de doorlooptijd aanzienlijk verkorten.
Hoe BKBO helpt met IT-audits
Wij begrijpen dat een IT-audit voor veel organisaties een complex en tijdrovend proces kan zijn. Daarom bieden wij een praktische, resultaatgerichte aanpak die je organisatie ondersteunt van voorbereiding tot implementatie van verbetermaatregelen.
Dit is wat je van ons kunt verwachten:
- Vaste prijzen met geen gekibbel garantie – Wij hanteren transparante, vaste prijzen inclusief eventuele heraudits. Geen verrassingen achteraf, zodat je precies weet waar je aan toe bent.
- Gespecialiseerde overheidskennis – Onze gecertificeerde register IT-auditors en leadauditors voor ISO 27001 kennen de specifieke situatie van overheidsorganisaties en weten waar je tegenaan loopt.
- Concrete, implementeerbare aanbevelingen – Wij leveren geen abstracte adviezen, maar praktische verbetervoorstellen die je organisatie daadwerkelijk kan uitvoeren om de informatiebeveiliging te verbeteren.
- Begeleiding bij voorbereiding – Met onze gestandaardiseerde vragenlijsten en zelfonderzoeken breng je vooraf eenvoudig je eigen situatie in kaart, wat tijd bespaart tijdens de audit.
- Breed dienstenaanbod – Van DigiD assessments tot ISAE 3402 verklaringen, wij dekken alle relevante auditdomeinen voor overheid en zorg.
- Onafhankelijke positie – Als onafhankelijk keurmeester voeren wij objectieve beoordelingen uit zonder belangenconflicten, zodat je kunt vertrouwen op de uitkomsten.
Wil je meer weten over hoe wij je organisatie kunnen ondersteunen bij een IT-audit? Neem vrijblijvend contact met ons op. Wij denken graag met je mee over de beste aanpak voor jouw specifieke situatie en zorgen dat je goed voorbereid en met vertrouwen de audit ingaat.
Een IT-audit is een systematisch onderzoek naar de informatiebeveiliging en IT-processen van je organisatie. Tijdens de audit beoordeelt een auditor de beveiliging, controleert documentatie, voert interviews en test technische systemen. Het doel is om risico’s te identificeren en concrete aanbevelingen te geven voor verbetering van je informatiebeveiliging. Deze gids beantwoordt de belangrijkste vragen over wat er tijdens een IT-audit gebeurt en hoe je je daar goed op voorberedt.
Wat gebeurt er precies tijdens een IT-audit?
Tijdens een IT-audit beoordeelt een auditor de organisatie, governance, het applicatielandschap en de IT-infrastructuur van je organisatie. Dit gebeurt door documentenonderzoek, interviews met medewerkers, analyse van systemen en controle van beveiligingsmaatregelen. De auditor bekijkt of je organisatie voldoet aan relevante wet- en regelgeving en stelt vast waar verbeteringen nodig zijn.
Het proces begint met een documentenreview waarbij de auditor je beveiligingsbeleid, procedures en technische documentatie bestudeert. Hierbij wordt gekeken of je organisatie beschikt over actuele en volledige documentatie die aansluit bij de geldende normen.
Vervolgens voert de auditor interviews uit met verschillende medewerkers. Deze gesprekken geven inzicht in hoe processen in de praktijk werken en of medewerkers bekend zijn met de beveiligingsprocedures. De auditor spreekt met zowel IT-medewerkers als eindgebruikers om een compleet beeld te krijgen.
Ook worden technische controles uitgevoerd waarbij systemen, netwerken en databases kritisch worden geanalyseerd. Dit kan bestaan uit het controleren van toegangsrechten, het beoordelen van logbestanden en het uitvoeren van kwetsbaarhedenscans. Deze technische beoordeling geeft inzicht in de daadwerkelijke beveiliging van je IT-omgeving.
De audit wordt afgesloten met een rapportage waarin alle bevindingen overzichtelijk worden gepresenteerd. De auditor doet concrete aanbevelingen om geconstateerde tekortkomingen op te heffen en de informatiebeveiliging te verbeteren.
Hoe bereid je je voor op een audit?
Goede voorbereiding bepaalt voor een groot deel het succes van een IT-audit. Door vooraf de juiste stappen te zetten, voorkom je verrassingen en zorg je dat de audit soepel verloopt. Adequate voorbereiding bespaart tijd, voorkomt onnodige bevindingen en helpt je om maximale waarde uit de audit te halen.
Volg deze stappen voor een effectieve auditoorbereiding:
- Documentatie verzamelen – Zorg dat alle relevante beleidsdocumenten, procedures en technische handleidingen actueel en compleet zijn. Leg deze overzichtelijk klaar voor de auditor.
- Toegang regelen – Organiseer tijdig de benodigde toegangsrechten voor de auditor tot systemen, netwerken en relevante locaties. Stem af welke systemen gecontroleerd gaan worden.
- Stakeholders informeren – Breng betrokken medewerkers op de hoogte van de audit. Geef aan wat er van hen verwacht wordt en wanneer interviews plaatsvinden.
- Bewijs verzamelen – Maak een overzicht van bewijs dat aantoont dat beveiligingsmaatregelen daadwerkelijk worden toegepast, zoals logbestanden, screenshots en testresultaten.
- Zelfonderzoek uitvoeren – Voer vooraf een interne check uit met een vragenlijst. Hierdoor breng je eenvoudig je eigen situatie overzichtelijk in kaart en kun je eventuele hiaten alvast aanpakken.
- Contactpersoon aanwijzen – Wijs een vaste contactpersoon aan die de auditor kan ondersteunen met vragen en het regelen van afspraken.
Deze systematische aanpak zorgt ervoor dat je organisatie goed voorbereid de audit ingaat en dat de auditor efficiënt zijn werk kan doen.
Welke documenten en informatie moet je aanleveren tijdens een audit?
De benodigde documentatie hangt af van het type audit, maar er is een standaardset aan documenten die bij vrijwel elke IT-audit wordt opgevraagd. Deze documentatie vormt de basis voor de beoordeling van je informatiebeveiliging en complianceniveau.
Voor een volledige audit lever je de volgende categorieën aan:
- Beleidsdocumenten – Informatiebeveiligingsbeleid, privacybeleid, toegangsbeleid en acceptabel gebruik van IT-middelen. Deze documenten tonen het strategische kader waarbinnen je organisatie werkt.
- Procedures en werkinstructies – Gedetailleerde beschrijvingen van beveiligingsprocessen zoals wachtwoordbeheer, incidentafhandeling, back-upprocedures en wijzigingsbeheer.
- Technische documentatie – Netwerkdiagrammen, systeemconfiguraties, applicatielijsten en beschrijvingen van de IT-infrastructuur. Dit geeft inzicht in de technische opbouw van je omgeving.
- Risicoanalyses – Uitgevoerde risicobeoordelingen, Business Impact Analyses (BIA) en beveiligingsrisicoanalyses die aantonen dat je bewust omgaat met informatierisico’s.
- Logbestanden en rapportages – Toegangsloggen, incidentrapportages, testresultaten en managementrapportages die de werking van beveiligingsmaatregelen aantonen.
- Contracten en afspraken – Verwerkersovereenkomsten met leveranciers, dienstverleningsovereenkomsten (SLA’s) en afspraken over informatiebeveiliging met externe partijen.
- Bewijs van bewustzijn – Trainingsregistraties, aanwezigheidslijsten van beveiligingstrainingen en communicatie over informatiebeveiliging naar medewerkers.
Bij specifieke audits zoals een ENSIA assessment zijn aanvullende documenten nodig die betrekking hebben op de aansluiting op het Suwinet en de verwerking van persoonsgegevens uit gemeentelijke basisadministraties.
Wat is het verschil tussen een documentreview en een technische controle?
Een IT-audit bestaat uit twee complementaire benaderingen die samen een volledig beeld geven van je informatiebeveiliging. De documentreview richt zich op de opzet van je beveiligingsmaatregelen, terwijl de technische controle de daadwerkelijke werking en effectiviteit beoordeelt.
Bij een documentreview beoordeelt de auditor het papieren fundament van je beveiliging. Dit omvat het bestuderen van beleidsdocumenten, procedures en risicoanalyses. De auditor controleert of je organisatie beschikt over een samenhangend stelsel van beheersmaatregelen en of deze voldoen aan de toepasselijke normen. Deze beoordeling geeft antwoord op de vraag: zijn de juiste afspraken gemaakt en gedocumenteerd?
De technische controle gaat een stap verder door te onderzoeken of de gedocumenteerde maatregelen ook daadwerkelijk zijn geïmplementeerd en effectief werken. Hierbij voert de auditor praktische tests uit op systemen, controleert configuraties, analyseert logbestanden en beoordeelt toegangsrechten. Bij een grondige technische controle kunnen ook penetratietests en kwetsbaarhedenscans worden uitgevoerd om de weerbaarheid van systemen te testen.
Beide onderdelen zijn essentieel omdat goede documentatie zonder correcte implementatie weinig waarde heeft, terwijl effectieve technische maatregelen zonder documentatie niet aantoonbaar en niet overdraagbaar zijn. Een volledige IT-audit combineert beide benaderingen om zowel de opzet, het bestaan als de werking van beveiligingsmaatregelen te beoordelen.
Hoe lang duurt een gemiddelde IT-audit en welke fasen doorloop je?
De duur van een IT-audit varieert afhankelijk van de scope, de omvang van je organisatie en het type audit. Een standaard audit voor een middelgrote overheidsorganisatie duurt gemiddeld vier tot zes weken van start tot definitieve rapportage. Grotere of complexere audits kunnen langer duren, terwijl gerichte assessments soms in twee tot drie weken afgerond kunnen worden.
Een IT-audit doorloopt de volgende fasen:
- Intake en scoping – De auditor bespreekt met je organisatie wat er onderzocht wordt, welke systemen en processen binnen scope vallen en wat de planning is. Er worden afspraken gemaakt over toegang en beschikbaarheid van medewerkers.
- Voorbereiding – Je organisatie verzamelt de benodigde documentatie en regelt toegang voor de auditor. De auditor bereidt de audit voor door relevante normen en eerdere rapportages te bestuderen.
- Uitvoering – Dit is de intensieve fase waarin de auditor documentenonderzoek uitvoert, interviews houdt en technische controles uitvoert. Deze fase duurt meestal één tot twee weken, afhankelijk van de scope.
- Bespreking bevindingen – Na de uitvoering vindt een globale terugkoppeling plaats waarbij de auditor de belangrijkste bevindingen deelt. Dit geeft je de gelegenheid om feitelijke onjuistheden te corrigeren.
- Conceptrapportage – De auditor stelt een conceptrapport op met alle bevindingen en aanbevelingen. Dit rapport wordt met je besproken in een afsluitend gesprek.
- Managementreactie – Je organisatie krijgt de gelegenheid om te reageren op de bevindingen en aan te geven welke maatregelen je gaat nemen.
- Definitieve rapportage – Na verwerking van eventuele opmerkingen en de managementreactie wordt het rapport definitief gemaakt en opgeleverd.
De planning wordt mede bepaald door de beschikbaarheid van medewerkers voor interviews en de snelheid waarmee documentatie wordt aangeleverd. Goede voorbereiding kan de doorlooptijd aanzienlijk verkorten.
Hoe BKBO helpt met IT-audits
Wij begrijpen dat een IT-audit voor veel organisaties een complex en tijdrovend proces kan zijn. Daarom bieden wij een praktische, resultaatgerichte aanpak die je organisatie ondersteunt van voorbereiding tot implementatie van verbetermaatregelen.
Dit is wat je van ons kunt verwachten:
- Vaste prijzen met geen gekibbel garantie – Wij hanteren transparante, vaste prijzen inclusief eventuele heraudits. Geen verrassingen achteraf, zodat je precies weet waar je aan toe bent.
- Gespecialiseerde overheidskennis – Onze gecertificeerde register IT-auditors en leadauditors voor ISO 27001 kennen de specifieke situatie van overheidsorganisaties en weten waar je tegenaan loopt.
- Concrete, implementeerbare aanbevelingen – Wij leveren geen abstracte adviezen, maar praktische verbetervoorstellen die je organisatie daadwerkelijk kan uitvoeren om de informatiebeveiliging te verbeteren.
- Begeleiding bij voorbereiding – Met onze gestandaardiseerde vragenlijsten en zelfonderzoeken breng je vooraf eenvoudig je eigen situatie in kaart, wat tijd bespaart tijdens de audit.
- Breed dienstenaanbod – Van DigiD assessments tot ISAE 3402 verklaringen, wij dekken alle relevante auditdomeinen voor overheid en zorg.
- Onafhankelijke positie – Als onafhankelijk keurmeester voeren wij objectieve beoordelingen uit zonder belangenconflicten, zodat je kunt vertrouwen op de uitkomsten.
Wil je meer weten over hoe wij je organisatie kunnen ondersteunen bij een IT-audit? Neem vrijblijvend contact met ons op. Wij denken graag met je mee over de beste aanpak voor jouw specifieke situatie en zorgen dat je goed voorbereid en met vertrouwen de audit ingaat.